Khi nhắc đến nước Mỹ, người ta thường nghĩ đến tượng Nữ thần Tự do, Nhà Trắng hay Đại lộ Danh vọng. Nhưng đối với người dân bang California và hàng triệu du khách, cầu Cổng Vàng (Golden Gate Bridge) mới là biểu tượng mang đầy sức quyến rũ – vừa mạnh mẽ, vừa thơ mộng, lại gắn liền với chiều sâu văn hóa và lịch sử nước Mỹ. Thế nhưng, ẩn sau vẻ ngoài hào nhoáng ấy là hàng loạt sự thật thú vị, ít ai biết, khiến cây cầu nổi tiếng ở Mỹ này càng thêm đặc biệt.
1. Cái tên “Golden Gate” không bắt nguồn từ cây cầu
Khi nhắc đến “Cầu Cổng Vàng” (Golden Gate Bridge), nhiều người thường nghĩ rằng cái tên này xuất phát từ màu sắc của cây cầu – một màu cam đỏ nổi bật như ánh hoàng hôn. Thế nhưng, nguồn gốc tên gọi “Golden Gate” lại chứa đựng một câu chuyện lịch sử đầy cuốn hút, bắt nguồn từ những năm tháng hoang dã và khát vọng cháy bỏng của nước Mỹ thời khai phá phương Tây.
Thực tế, cái tên “Golden Gate” xuất hiện từ năm 1846, gần một thế kỷ trước khi cây cầu ra đời. Người đặt tên cho eo biển nơi cây cầu bắc qua – “Golden Gate Strait” – chính là nhà thám hiểm kiêm chính trị gia John C. Frémont. Ông lấy cảm hứng từ “Golden Horn” – một vịnh biển nổi tiếng tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ), ví vùng nước nối giữa Thái Bình Dương và Vịnh San Francisco này như một cánh cổng vàng mở ra tương lai phồn thịnh, nơi nước Mỹ có thể vươn mình giao thương với châu Á rộng lớn.
Tuy nhiên, cái tên “Golden Gate” nhanh chóng mang thêm một tầng ý nghĩa mới chỉ hai năm sau đó, khi Cơn sốt vàng California bùng nổ vào năm 1848. Từ một vùng đất thưa dân, miền Tây nước Mỹ chứng kiến làn sóng hàng trăm ngàn người đổ về, mang theo những hy vọng đổi đời từ lòng đất. San Francisco – cửa ngõ tiếp giáp Thái Bình Dương – trở thành trung tâm thương mại sôi động bậc nhất, và eo biển Golden Gate trở thành “cánh cổng” đón những con tàu chở đầy ước mơ và khát vọng.
Từ đó, cái tên “Golden Gate” không còn đơn thuần là một định danh địa lý. Nó trở thành biểu tượng của giấc mơ Mỹ, của sự táo bạo, liều lĩnh và tinh thần khai phá. Khi cây cầu Golden Gate được khởi công vào năm 1933, cái tên ấy được lựa chọn như một sự kế thừa đầy tự hào – như thể cây cầu không chỉ bắc qua một eo biển, mà còn kết nối giữa quá khứ rực rỡ và tương lai đầy hứa hẹn của nước Mỹ.
2. Cây cầu không màu vàng
Điều ngạc nhiên là Golden Gate không được sơn màu vàng như nhiều người lầm tưởng. Màu sơn nổi bật của cầu là “International Orange” – một màu cam đỏ rực rỡ, nổi bật giữa nền trời xanh và làn sương mù trắng xóa của San Francisco.
Ban đầu, cây cầu dự kiến được sơn màu xám thép hoặc sọc đen – vàng để phục vụ mục đích cảnh báo. Tuy nhiên, khi lớp sơn lót chống rỉ màu cam được quét lên trong giai đoạn xây dựng, nhiều kiến trúc sư và người dân đã bị chinh phục bởi vẻ đẹp độc đáo của nó. Cuối cùng, họ chọn luôn màu cam đỏ này làm màu chính thức, giúp cây cầu không chỉ nổi bật mà còn tăng khả năng nhận diện trong sương mù dày đặc – một điểm cộng quan trọng về tính an toàn.
3. Thiết kế “linh hoạt” có thể uốn cong
Một trong những điểm kỳ diệu trong kỹ thuật xây dựng cầu là Golden Gate Bridge có thể uốn cong trong gió mạnh. Nhờ thiết kế dây văng và vật liệu linh hoạt, cầu có thể dao động ngang tới hơn 7m, giúp nó chịu được gió giật, động đất và các điều kiện khắc nghiệt của vịnh San Francisco.
Điều này nghe có vẻ đáng sợ, nhưng lại là minh chứng cho khả năng “sống sót” trước thiên nhiên của cây cầu. Nhờ cấu trúc thông minh, cầu Cổng Vàng đã vượt qua nhiều cơn bão lớn suốt gần một thế kỷ mà không hề bị hư hại nghiêm trọng.
4. Từng bị phản đối vì… phong thủy và tài chính
Ít ai biết rằng khi mới đề xuất xây dựng vào đầu thế kỷ 20, dự án cầu Cổng Vàng gặp vô vàn phản đối. Người dân lo sợ ảnh hưởng đến luồng tàu của hải quân, giới doanh nghiệp lo ngại về chi phí quá lớn trong thời kỳ Đại Suy Thoái, còn cộng đồng người Hoa ở San Francisco thì phản đối do… yếu tố phong thủy.
Chính kỹ sư trưởng Joseph Strauss đã đấu tranh không ngừng để thuyết phục cộng đồng. Nhờ nỗ lực của ông cùng đội ngũ thiết kế, dự án chính thức khởi công năm 1933 và hoàn thành vào năm 1937 – trở thành kỳ tích về cả kỹ thuật lẫn xã hội lúc bấy giờ.
5. Là “chiến binh chống sương mù” thực thụ
San Francisco nổi tiếng là “thành phố sương mù”, và eo biển Golden Gate là nơi sương dày đặc nhất. Cây cầu nằm đúng vị trí giao thoa giữa đại dương và đất liền – thường xuyên bị che phủ bởi màn sương trắng mịt mù.
Chính vì thế, từ màu sơn, đèn chiếu sáng đến hệ thống biển báo của cầu đều được thiết kế đặc biệt để tối ưu khả năng quan sát trong sương mù. Không phải ngẫu nhiên mà cầu Cổng Vàng luôn nổi bật trong mọi điều kiện thời tiết.
6. Cầu từng là địa điểm tự tử nhiều nhất thế giới
Một khía cạnh u ám nhưng có thật tại cầu Golden Gate khi nơi đây từng là địa điểm tự tử hàng đầu thế giới. Với chiều cao hơn 220 m và cảnh quan thơ mộng, cây cầu không chỉ thu hút du khách mà còn là nơi nhiều người lựa chọn để kết thúc cuộc đời mình.
Từ năm 1937 đến nay, hơn 1.700 người được xác nhận nhảy cầu. Để đối phó với tình trạng này, chính quyền đã cho xây dựng một hệ thống lưới an toàn khổng lồ bên dưới mặt cầu từ năm 2018, với mong muốn cứu vãn những sinh mạng đang trong phút giây tuyệt vọng.
7. Được thiết kế để tàu chiến đi qua
Một yêu cầu bắt buộc khi xây dựng cầu Cầu Cổng Vàng là phải đủ cao để tàu hải quân lớn nhất có thể đi qua. Vì vậy, khoảng không phía dưới cầu được tính toán kỹ lưỡng – lên đến tối đa 67 m so với mặt nước. Nhờ thế, những chiếc tàu sân bay khổng lồ của Mỹ có thể ra vào vịnh San Francisco một cách an toàn.
8. Việc sơn lại cầu là công việc không bao giờ kết thúc
Gió biển, độ ẩm và nước mặn khiến việc bảo trì và sơn lại cầu trở thành nhiệm vụ liên tục. Ước tính mỗi năm, đội bảo trì cần sử dụng khoảng 8.000 – 10.000 gallon sơn. Công việc được tiến hành gần như quanh năm – khi hoàn thành một đầu cầu thì cũng là lúc phải bắt đầu lại từ đầu bên kia!
9. Là biểu tượng trong văn hóa đại chúng
Từ phim ảnh Hollywood đến bìa sách, tranh vẽ và trò chơi điện tử – hình ảnh Golden Gate Bridge xuất hiện khắp nơi. Đây là “bối cảnh thảm họa” quen thuộc trong các phim bom tấn đình đám như X-Men, Godzilla, San Andreas, và là nơi các siêu anh hùng thường xuyên giải cứu thế giới.
Cây cầu không chỉ là công trình kỹ thuật mà còn là biểu tượng văn hóa đại chúng, tượng trưng cho vẻ đẹp vừa hùng vĩ vừa mong manh của nước Mỹ hiện đại.
10. Xây cầu thời khủng hoảng – Kỳ tích của lòng tin
Khởi công vào đúng thời điểm nước Mỹ rơi vào Đại suy thoái kinh tế, dự án xây cầu từng suýt bị hủy bỏ vì không có ngân sách. Không một ngân hàng nào dám đầu tư – ngoại trừ Bank of America, khi đó vừa được thành lập.
Họ cho vay hơn 35 triệu USD để thực hiện dự án, tương đương hàng trăm triệu USD ngày nay. Nhờ vậy, hàng ngàn công nhân có việc làm, và một biểu tượng quốc gia ra đời – như minh chứng cho niềm tin vào tương lai của nước Mỹ giữa thời điểm đen tối nhất.
11. Ba lần đóng cửa lịch sử
Là huyết mạch nối liền thành phố San Francisco sôi động với quận Marin yên bình, Cầu Cổng Vàng (Golden Gate Bridge) mỗi ngày đón hơn 100.000 lượt phương tiện qua lại. Chính vì thế, việc đóng cửa hoàn toàn cây cầu là điều gần như không tưởng, và chỉ xảy ra khi không còn lựa chọn nào khác. Suốt gần 90 năm tồn tại, cây cầu biểu tượng của nước Mỹ chỉ mới phải dừng hoạt động trọn vẹn đúng ba lần, và mỗi lần đều là một dấu mốc không thể nào quên trong lịch sử thành phố.
11.1. 1987 – Một sinh nhật “hơi quá đà” của cây cầu
Ngày 24/5/1987, người dân khắp nơi đổ về San Francisco để mừng sinh nhật 50 năm của cầu Cổng Vàng. Chính quyền quyết định đóng cửa cây cầu hoàn toàn để tổ chức một sự kiện đi bộ lịch sử, dự tính sẽ có khoảng 50.000 người tham gia. Nhưng không ai ngờ được rằng, hơn 300.000 người đã xuất hiện, lấp kín toàn bộ mặt cầu từ đầu này đến đầu kia như một dòng người bất tận.
Dưới sức nặng khổng lồ ấy, mặt cầu – vốn được thiết kế hơi cong – đã tạm thời bị “làm phẳng” dưới áp lực, khiến nhiều người không khỏi lo ngại. Tuy không xảy ra sự cố nghiêm trọng nào, nhưng khoảnh khắc “quá tải” này đã khiến các kỹ sư phải rà soát lại toàn bộ kết cấu cầu và rút ra một bài học quan trọng: Cầu Cổng Vàng không dành cho những cuộc diễu hành đông người như vậy.
11.2. 1982 – Khi thiên nhiên “đòi” lại cây cầu trong giây lát
Không phải lúc nào con người cũng quyết định số phận cây cầu. Vào tháng 12/1982, một cơn bão dữ dội tràn qua vịnh San Francisco, mang theo những đợt gió giật mạnh đến mức nguy hiểm cho việc lưu thông. Trong hoàn cảnh đó, cây cầu buộc phải đóng cửa hoàn toàn vì lý do an toàn, lần đầu tiên trong lịch sử vì yếu tố thời tiết. Đây là minh chứng rõ ràng rằng, dù vững chãi đến đâu, Cầu Cổng Vàng vẫn là một phần nhỏ bé giữa thiên nhiên hùng vĩ và bất kham của vùng bờ Tây nước Mỹ.
11.3. 2015 – Khi cây cầu “nghỉ phép” để tiến hóa an toàn hơn
Lần đóng cửa thứ ba diễn ra vào tháng 1 năm 2015, không vì mưa bão hay lễ hội, mà là vì một nhiệm vụ kỹ thuật quan trọng: lắp đặt hệ thống dải phân cách linh hoạt bằng thép (moveable median barrier). Trong vòng 52 giờ, cây cầu được đóng để nhóm kỹ sư làm việc không ngơi nghỉ, nhằm giải quyết vấn đề tai nạn trực diện từng tồn tại nhiều năm trên tuyến đường huyết mạch này.
Hệ thống mới cho phép phân làn giao thông một cách linh hoạt theo giờ cao điểm và đảm bảo an toàn tối đa cho các phương tiện. Đây được xem là một bước tiến quan trọng trong quá trình hiện đại hóa cây cầu huyền thoại, giúp Golden Gate tiếp tục sứ mệnh nối liền nhịp sống nước Mỹ trong thế kỷ 21.
Cầu Cổng Vàng – Biểu tượng vượt thời gian
Golden Gate Bridge không chỉ là một cây cầu ở San Francisco hay một công trình kiến trúc đẹp mắt. Nó là biểu tượng cho ý chí vượt khó, sự sáng tạo không ngừng, và niềm tin vào tương lai. Ẩn sau màu cam đỏ rực rỡ và khung cảnh hùng vĩ là những câu chuyện về con người, văn hóa và lịch sử khiến bất kỳ ai cũng phải thán phục.
Nếu có dịp ghé thăm San Francisco, hãy dành thời gian tản bộ trên cầu Cổng Vàng – nơi bạn không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp tráng lệ mà còn có thể cảm nhận được nhịp đập của nước Mỹ hiện đại qua từng bước chân.
Xem thêm:
