Dạo bước quanh các ngõ ngách bên trong những thành phố lớn ở bất kỳ quốc gia nào. Chúng ta đều có thể bắt gặp những cái tên thân quen gắn liền với một nhân vật lịch sử nổi tiếng. Họ có thể là những người anh hùng có công với đất nước. Là những người có tầm ảnh hưởng quan trọng đến một quốc gia hay sự phát triển của thế giới. Thỉnh thoảng có những con đường, khu phố còn được đặt theo tên của một sự kiện lịch sử quốc gia hay đặc điểm địa lý đặc trưng của khu vực đó. Trải qua nhiều biến động của thời gian mà những tên gọi lịch sử của các thành phố nổi tiếng dần bị lãng quên.
Hãy cùng VTourist quay ngược dòng thời gian trở về với những năm tháng xưa cũ để tìm hiểu về những tên gọi lịch sử. Từng gây tiếng vang một thời, gắn liền với các thành phố nổi tiếng bậc nhất mà ít ai biết đến ngay trong bài viết dưới đây.
1. BOSTON THÀNH PHỐ TRI THỨC CỦA NƯỚC MỸ
Boston, Massachusetts được mệnh danh là thành phố tri thức của nước Mỹ. Đây là “cái nôi” của nền tri thức thế giới, khi quy tụ nhiều trường đại học lừng danh như đại học Harvard, đại học MIT,…. Những ngôi trường khai sinh ra biết bao vĩ nhân của thế giới, những đời tổng thống tài ba của nước Mỹ, những doanh nhân, tỷ phú kiệt xuất của nhân loại.
Trong đó có vị tỷ phú Bill Gates – người đàn ông có trái tim nhân ái. Khi đã dành phần lớn cuộc đời mình cho các hoạt động thiện nguyện vì cộng đồng. Boston còn là thành phố sở hữu tầm nhìn ngắm cảnh mùa thu tuyệt đẹp của nước Mỹ. Không ngoa khi người ta gọi Boston là bức tranh mùa thu đẹp nhất xứ cờ hoa. Ngay từ lần đặt chân đến đây, du khách chắc chắn sẽ phải trầm trồ trước vẻ đẹp kiêu sa của thành phố này.
Trimount tên gọi lịch sử của Boston
Có rất ít người biết trước cái tên Boston mỹ miều này thì nơi đây đã từng mang một tên gọi khác là Tremontaine hay Trimount. Theo những dòng lịch sử ghi chép lại Boston từng là thuộc địa đầu tiên của châu Âu. Nguồn gốc ra đời của tên gọi trên bắt nguồn từ ba đỉnh đồi nằm trên cùng một ngọn núi.
Đây được xem là sự độc đáo trong cảnh quan thiên nhiên của Boston lúc bấy giờ. Ngọn núi kỳ lạ này tọa lạc trên một bán đảo thuộc vịnh Massachusetts. Mỗi ngọn đồi đều có một cái tên riêng biệt lần lượt là đồi núi Vernon, Đồi Beacon và đồi Pemberton.
Tên gọi lịch sử Tremontaine hay Trimount chỉ được sử dụng trong một thời gian ngắn. Đến năm 1630, một cuộc trưng cầu ý kiến lớn được mở ra trong cộng đồng người dân Mỹ về việc thay đổi tên của thành phố này. Kết quả cuối cùng sau cuộc bỏ phiếu là Boston chính thức trở thành tên gọi của thành phố. Tên gọi Boston được lấy theo tên của một thị trấn cùng tên ở Anh. Cái tên này được dùng cho đến ngày nay và trở thành một trong những thành phố lớn của thế giới.
Những phần còn sót lại của thành phố Trimount cũ
Việc thay đổi tên gọi Boston là cột mốc lịch sử với người dân. Đặc biệt trong giai đoạn này, một dự án quy hoạch thành phố cũng đồng thời được tiến hành. Ba ngọn đồi tại Boston ban đầu đều bị phá huỷ. Dự án này chính thức được khởi công và hoàn thành vào thế kỷ 19. Giờ đây, đến với Boston du khách chỉ còn bắt gặp phần tàn tích lịch sử cũ của bán đảo ngày trước là khu phố Beacon Hill. Với những con phố nhỏ lần lượt mang tên các ngọn đồi ngày trước là Mt. Vernon và Tremont.
Beacon Hill được biết đến là khu phố cổ xưa nhất tại Boston. Và hiện vẫn còn lưu giữ gần như nguyên vẹn những giá trị lịch sử ban đầu của người dân nơi đây.
2. SAN FRANCISCO – THÀNH PHỐ CỔNG VÀNG CỦA CALIFORNIA
Mỹ và Mexico hai quốc gia tưởng chừng xa lạ nhưng lại có nhiều điểm chung đến bất ngờ. Cả hai đất nước ngăn cách nhau chỉ bởi một phần của dòng sông Rio Grande rộng lớn. Dường như chỉ cần bước một chân là bạn đã có thể đi qua lại giữa cả hai quốc gia.
Chính bởi sự gần gũi và giao thoa văn hoá từ ngàn đời nay mà phần lớn các thành phố nằm ở tiểu bang California của nước Mỹ đều bị ảnh hưởng tên gọi đến từ Bờ Tây của Mexico. Tiêu biểu như tên gọi của các thành phố như: Los Angeles, San Diego và San Francisco đều là tiếng Tây Ban Nha.
Yerba Buena tên gọi lịch sử của San Francisco
San Francisco ban đầu không phải là tên gọi đầu tiên của “Thành phố Cổng Vàng”. Vào khoảng những năm đầu của thế kỷ 18. Thành phố này được lấy tên là Yerba Buena. Yerba Buena mang ý nghĩa là một vùng đất với những cánh rừng thảo mộc tươi tốt và xanh mướt. Với những mùi hương thoang thoảng làm say lòng người.
Lý giải cho tên gọi này bắt nguồn từ những người dân Mexico. Khi họ là người tiên phong đầu tiên trong công cuộc khai hoang nên vùng đất này. Và thứ dẫn họ đến với nơi đây chính là vì những loài cây thảo mộc quý hiếm. Cùng mùi hương đặc trưng mang đến giá trị kinh tế cao.
Tên gọi lịch sử Yerba Buena tồn tại cho đến năm 1847 thì chính thức bị thay đổi. Cuộc chiến tranh giữa Mỹ và Mexico diễn ra và phần thắng nghiêng hoàn toàn về phía Hoa Kỳ. Chiến lợi phẩm trong cuộc chiến này chính là thành phố Yerba Buena. Mỹ ngay lập tức đổi tên thành phố là San Francisco.
Tên gọi này mang ý nghĩa vô cùng to lớn để tôn vinh sứ mệnh xây dựng tòa thánh đầu tiên trên vịnh biển của thánh Francis được hoàn thành. Giờ đây, tất cả những gì còn sót lại của một thành phố Yerba Buena rộng lớn chỉ còn là một quận thành phố. Nơi đây nổi tiếng với nền văn hoá ẩm thực, nghệ thuật và những giá trị lịch sử nằm ẩn mình bên trong các bảo tàng.
3. TORONTO – THỦ ĐÔ THƯƠNG NGHIỆP CỦA CANADA
Thành phố Toronto ngày trước vốn chỉ là một vùng đất đơn sơ và hoang vu. Mãi cho đến đến khi một vị tướng người Anh là John Graves Simcoe xuất hiện. Ông đã lựa chọn xây dựng vùng đất này trở thành một pháo đài. Nhằm phòng tránh sự tàn sát của người Mỹ. Thành phố Toronto chính thức được thành lập vào năm 1793.
Lý giải về việc lựa chọn vị trí này là do trong quá trình khảo sát thực địa. Tướng Simcoe đã nhận định rằng khu đất này nằm gần ngay sát bến cảng. Chính vì thế, bất cứ khi nào quân đội Mỹ có động tĩnh gì thì họ cũng có thể nhanh chống phòng thủ và bảo vệ người dân một cách tốt nhất.
York tên gọi lịch sử đầy ý nghĩa của Toronto
Tkaronto chính là tên gọi đầu tiên của thành phố này. Nhưng bởi vì ý nghĩa của nó mà Simcoe đã nhiều lần có ý định thay đổi tên gọi đó. Bởi trong Mohawk từ Tkaronto có ý nghĩa là “nơi có cây đứng trong nước”. Tên gọi này dường như không mang một ý nghĩ gì đặc biệt và không gây ấn tượng mạnh với người khác.
Ngay thời điểm tên gọi này bắt đầu gây tranh cãi thì Lord Dorchester. Cấp trên của Simcoe đã đề xuất về việc lấy tên của ông đặt cho vùng đất này. Nhưng những ý kiến này hoàn toàn không nhận được sự để tâm đến từ Simcoe. Sau một quá trình suy nghĩ và lựa chọn, Simcoe đã quyết định gọi nơi đây là York. York là tên gọi được đặt theo tên của Công tước xứ York. Đây là tước hiệu cao quý chỉ dành cho những người thuộc vương thất hoàng gia Anh.
Cái tên York cũng chỉ tồn tại trong một khoảng thời gian ngắn. Vào năm 1834 khi thành phố York được hợp nhất với các khu vực khác, chính phủ sở tại đã đặt lại tên cho nơi đây. Toronto chính là tên gọi chính thức được chọn và sử dụng cho đến ngày nay. Đây là tên gọi được biến tấu trong cái tên Mohawk với ý nghĩa “âm thanh và âm nhạc”.
4. PARIS THÀNH PHỐ LÃNG MẠN BẬC NHẤT NƯỚC PHÁP
Paris thành phố nên thơ với những bản tình ca lãng mạn làm say lòng biết bao du khách. Người ta thường gọi nơi đây với những cái tên như “Thành phố lãng mạn nhất thế giới” hay “thành phố của ánh sáng”, “Kinh đô thời trang”,…. Là những cái tên phổ biến và hoa lệ mà người ta thường dùng để gọi tên Paris của nước Pháp.
Nhưng ít ai biết rằng vào thời La Mã ngày trước, thành phố này từng mang một cái tên không hề nên thơ và lãng mạn như bây giờ. Lutetia tên gọi đầu tiên của vùng đất này. Được đặt bởi người Celt cổ xưa đã sinh sống lâu đời tại nơi đây từ hàng thế kỷ. Tên gọi này mang ý nghĩa là “nơi gần đầm lầy”.
Những tàn tích còn sót lại của tên gọi lịch sử Lutetia
Vào thiên niên kỷ thứ ba trước Công nguyên nơi đây ghi dấu sự sinh sống của một bộ lạc mang tên Parisii. Julius Caesar vị chính khách và lãnh đạo quân sự của Cộng hòa La Mã thời kỳ cuối có nguồn gốc gắn liền với bộ lạc này. Vào năm 52 trước Công nguyên ông đã được giao toàn quyền tiếp quản và cai trị Lutetia.
Ông đã biến nơi đây trở thành một thị trấn La Mã đúng nghĩa cả ở bên trong lẫn hình thức bên ngoài. Với những tiện ích theo đúng cấu trúc của một công trình La Mã cổ đại. Trong đó bao gồm nhà tắm, đấu trường và hệ thống dẫn nước. Ngày nay, phần tàn tích còn sót lại của Lutetia ngày trước vẫn còn tồn tại và nằm rải rác bên trong những khu phố latinh của thành phố.
Vào thế kỷ thứ tư, sau khi Đế chế La Mã phương Tây đặt dấu chấm hết cho giai đoạn lịch sử huy hoàng của mình. Thành phố chính thức được đổi tên thành “Paris” và tên gọi này được sử dụng và phổ biến cho đến ngày nay.
5. TOKYO TRÁI TIM CỦA NHẬT BẢN
Tokyo “trái tim vàng” của Nhật Bản, có tuổi đời khoảng 3000 năm trước Công nguyên. Nếu bạn cũng từng biết đến bộ phim hoạt hình Doraemon lừng danh của xứ sở Hoa Anh Đào. Thì chắc bạn cũng từng nghe đến cái tên Edo. Edo chính là tên gọi lịch sử ngày trước của Tokyo. Cái tên này vốn được đặt theo tên của cư dân vùng Kanto thuộc tộc Edo.
Vùng đất này ban đầu chỉ là một khu làng chài nhỏ được xây dựng nằm rải rác ở các vịnh gần biển. Những ngôi làng chủ yếu được xây dựng từ những vật liệu đơn sơ gần gũi với thiên nhiên như tre và giấy.
Edo nhanh chóng trở thành tâm điểm chú ý của vương triều Tokugawa. Các tướng lĩnh được cử đến đây đóng quân và xây dựng nơi đây trở thành kinh đô của họ vào năm 1603. Chính nhờ sự quan tâm đặc biệt đến từ hoàng thất Nhật Bản cùng vị trí địa lý thuận lợi. Chỉ trong vài thế kỷ tiếp sau đó, Edo trở thành một trung tâm đô thị hùng mạnh. Và sầm uất bật nhất của khu vực Châu Á.
Sự kiện ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự phát triển của thành phố chính là cuộc cách mạng Duy tân Minh Trị vào năm 1868. Sự kiện diễn ra khi các vị tướng quân Tokugawa bị soán ngôi và Thiên hoàng Nhật Bản được quay trở lại cầm quyền. Ngai vàng được di dời từ Kyoto chuyển về Edo. Sau đó nơi đây chính thức bị đổi tên thành “Tokyo”. Cái tên này mang ý nghĩa là “Thủ đô phía Đông”.
6. JAKARTA – “TRÁI TIM SÁNG TẠO” CỦA INDONESIA
Khởi nguồn từ năm 1572 sau khi Sultan của Bantam giành thắng lợi trước Bồ Đào Nha ngay tại cửa sông Ciliwung. Để kỷ niệm trận chiến lịch sử đó người cầm quyền lúc bấy giờ đã cho đặt tên cho khu vực này là Jayakarta. Tên gọi lịch sử này mang ý nghĩa là “chiến thắng”.
Tuy nhiên tên gọi Jayakarta chỉ tồn tại trong một thế kỷ sau đó thì bị thay đổi. Khi những kẻ trục lợi từ Đông Ấn Hà Lan đánh chiếm được thành phố. Họ thiết lập một trạm buôn bán lớn tại vị trí này và đặt tên cho nó là Batavi. Tên gọi được lấy cảm hứng từ một bộ tộc Germanic. Họ là tổ tiên của người Hà Lan. Thành phố nhanh chóng trở nên giàu có và sầm uất. Là địa điểm kinh tế trọng điểm của vùng trong thời điểm đó. Thành phố nằm dưới sự kiểm soát của Hà Lan.
Mãi cho đến năm 1949, khi Indonesia giành độc lập thì tên gọi Jakarta mới quay trở lại và được công nhận là tên gọi chính thức của thành phố. Tên gọi lịch sử Batavi dần bị lãng quên. Thỉnh thoảng người dân chỉ nhắc đến nó như để gợi nhớ về một vùng kinh tế trù phú ngày trước.
7. OSLO – THÀNH PHỐ XANH CỦA NA UY
Nằm tại trung tâm của pháo đài Akershus, Oslo thủ đô của Na Uy. Được xây dựng vào khoảng thế kỷ 14 dưới thời Vua Haakon V. Đây được xem là một trong những tòa lâu đài cổ nhất còn tồn tại ở Na Uy.
Tuy nhiên, một tai nạn khủng khiếp đã xảy ra vào năm 1624. Một trận hỏa hoạn lớn diễn ra đã phá huỷ nhiều vùng đất của thành phố. Vua Christian IV với ý định nung nấu thay đổi tên gọi ban đầu của thành phố theo tên của mình. Vụ cháy đã trở thành chất xúc tác lớn để ông thực hiện ý định của mình. Nhà vua đã cho xây dựng lại thành phố ngay bên dưới các bức tường của Akershus. Cái tên Oslo chính thức được ra đời với ý nghĩa là đồng cỏ bên dưới ngọn đồi.
Vào năm 1877, theo ngôn ngữ của người Na Uy thì thay vì gọi cái tên Oslo họ lại gọi thành phố với một cái tên đồng âm khác là “Kristiania”. Nhưng tên gọi này cũng không được sử dụng thông dụng trong đại bộ phận người dân sinh sống tại Na Uy.
Đặc biệt sau khi quốc gia này giành được độc lập trước Thuỵ Điển. Cái tên Oslo mới dần xuất hiện trở lại và trở nên phổ biến rộng khắp cả nước. Tên gọi Oslo như cách để người dân nơi đây nhớ về những năm tháng lịch sử hào hùng của dân tộc. Đến năm 1925 Oslo trở thành tên gọi chính thức của thành phố.
8. THÀNH PHỐ HARARE CỦA ZIMBABWE
Harare của Zimbabwe nổi tiếng là vùng đất hiện đại với những tòa nhà chọc trời. Tồn tại song song bên cạnh những tàn tích cổ xưa của nền văn minh châu Phi ngày trước. Vào năm 1890, một bộ phận những người thuộc địa Anh là Cecil Rhodes đến định cư tại cùng đất này. Họ gọi nơi đây là “Pháo đài Salisbury”.
Nhiều người thường lầm tưởng tên gọi lịch sử này được lấy cảm hứng từ một thành phố gần Stonehenge ở Anh. Thật chất tên gọi Salisbury được đặt theo tên của một vị Thủ tướng. Người này tình cờ là Nữ hoàng của Salisbury.
Salisbury trong một thời gian dài trở thành khu quân sự bị chiếm lĩnh và thuộc quyền kiểm soát của Rhodesia. Đến năm 1980, khi Zimbabwe giành được độc lập từ Vương quốc Anh. Cũng chính sự kiện giành độc lập lần thứ hai của đất nước này. Chính phủ đã quyết định đổi tên nơi đây thành “Harare”. Cái tên này thể hiện sự quyền lực cùng với ý nghĩa tôn vinh vị thủ lĩnh Shona vĩ đại trong thế kỷ 19.
9. MUMBAI – “THÀNH PHỐ CỦA NHỮNG GIẤC MƠ” TẠI ẤN ĐỘ
Nhắc tới Ấn Độ chắc chắn bạn sẽ phải ấn tượng với ngành công nghiệp điện ảnh độc đáo của quốc gia này. Ấn Độ nổi tiếng với những bộ phim dài tập. Không chỉ dừng lại ở con số vài chục hoặc vài trăm. Những bộ phim Ấn Độ có khi kéo dài đến vài nghìn tập.
Những bộ phim Ấn Độ không chỉ thu hút khán giả bởi diễn xuất nhập tâm của diễn viên, nội dung kịch bản. Điều làm nên thương hiệu cho ngành điện ảnh của quốc gia này. Chính là nhờ vào kỹ xảo chuyển động bắt trọn cảm xúc của nhân vật. Với những thước phim quay chậm. Ngành công nghiệp điện ảnh Ấn Độ được gọi với cái tên “Bollywood”.
Bombay tên gọi lịch sử đến từ Bồ Đào Nha
Hẳn là bạn đã từng thắc mắc tại sao Mumbai lại là quê hương của “Bollywood” chứ không phải là “Mollywood”. Có tên gọi này là do ban đầu thành phố Mumbai được đặt với cái tên là Bombay. Bombay là tên gọi được đặt bởi người Bồ Đào Nha trong thời gian họ chiếm đóng vùng đất này.
Bombay trong tiếng Anh mang ý nghĩa là “tham nhũng”, ý chỉ một bộ phận xã hội thối nát lúc bấy giờ. Tuỳ vào vùng miền và ngôn ngữ mà có nhiều cách phát âm dành cho tên gọi này như: Bombain, Bombeye đến Monbaim. Nhưng Bombay là cách phát âm và cũng là tên gọi chính xác nhất của thành phố này.
Ấn Độ lại nổi tiếng với đa dạng các loại ngôn ngữ địa phương phức tạp, tiêu biểu như: Gujarati và Marathi Mumbadevi. Từ đó dẫn đến cái tên Mumbai dần phổ biến nhiều hơn một phần là bởi cách đọc của hai loại ngôn ngữ này. Phần khác bắt nguồn từ tên gọi của nữ thần Marathi Mumbadevi. Tên gọi lịch sử Bombay chính thức được thay đổi thành Mumbai vào năm 1995 khi đảng phái mới lên cầm quyền trong bộ máy cai trị của thành phố.
Bombay từ đó về sau được xem là phần tàn tích còn sót lại chứa đựng một giai thoại lịch sử thuộc về quá khứ thuộc địa của thành phố. Mặc dù Bombay đã không còn tồn tại, nhưng nhiều người dân địa phương vẫn thường gọi thành phố phồn hoa và sôi động này với cái tên xưa cũ. Đây cũng là cách để giúp họ gợi nhớ về một giai đoạn lịch sử ngày trước.
Kết luận
Mặc dù đã trải qua hàng trăm năm lịch sử đầy thăng trầm, những tên gọi xưa cũ cũng dần đi vào quên lãng. Nhưng những giá trị và ý nghĩa mà chúng chứa đựng vẫn mãi là những tài sản quý báu và vô giá của chính tại nơi mà chúng từng tồn tại. Thỉnh thoảng những tên gọi lịch sử này vẫn còn được nhắc lại ở đâu đó như cách để người dân có thể tưởng nhớ về một trang lịch sử vàng son của họ.
Tuy đã bị thay thế bởi những tên gọi khác nhưng không gì có thể phủ nhận sự quan trọng và những dấu ấn đẹp đẽ mà những cái tên ngày trước đã để lại. Dù trải qua bao nhiêu năm nhưng không ai có thể bác bỏ những cống hiến thầm lặng của chúng đến quá trình phát triển của thành phố đó.
Cùng VTourist đi qua những thành phố nổi tiếng ở trên và cùng ngắm nhìn lại những phần tàn tích cũ xưa vẫn còn tồn tại bên trong các chương trình tour du lịch quốc tế hấp dẫn hiện đang có mặt tại VTourist.
