Tàu cao tốc Shinkansen không đơn thuần là phương tiện di chuyển, mà còn là biểu tượng cho tư duy công nghệ và kỷ luật giao thông của Nhật Bản. Với vận tốc ấn tượng, độ an toàn gần như tuyệt đối và trải nghiệm tiện nghi vượt chuẩn, Shinkansen luôn nằm trong danh sách những trải nghiệm “phải thử” khi đến xứ sở hoa anh đào.
1. Giới thiệu đôi nét về tàu Shinkansen
1.1. Tàu Shinkansen là gì?
Tàu cao tốc Shinkansen là hệ thống tàu hỏa siêu tốc của Nhật Bản, chính thức đưa vào vận hành từ năm 1964 và nhanh chóng trở thành chuẩn mực toàn cầu về giao thông đường sắt hiện đại. Tên gọi “Shinkansen” có nghĩa là “tuyến đường sắt mới”, thể hiện bước ngoặt lớn trong lịch sử phát triển hạ tầng giao thông của quốc gia này.
Hệ thống tàu Shinkansen hiện do Japan Railways Group quản lý và khai thác. Mạng lưới đường sắt cao tốc trải dài trên khắp các đảo lớn, kết nối trực tiếp những trung tâm kinh tế, văn hóa và du lịch quan trọng như Tokyo, Osaka, Kyoto, Nagoya, Hiroshima và Fukuoka. Tốc độ khai thác trung bình dao động từ 240 đến 320 km mỗi giờ, giúp rút ngắn đáng kể thời gian di chuyển so với tàu thông thường hoặc ô tô.
Không chỉ nổi bật về tốc độ, tàu cao tốc Shinkansen còn được đánh giá cao nhờ khả năng vận hành cực kỳ ổn định. Thiết kế đầu tàu khí động học giúp giảm lực cản không khí, hạn chế tiếng ồn và rung lắc khi chạy ở tốc độ cao. Bên cạnh đó, hệ thống kiểm soát tự động, cảm biến địa chấn và quy trình bảo dưỡng nghiêm ngặt giúp Shinkansen duy trì kỷ lục an toàn gần như tuyệt đối trong suốt nhiều thập kỷ.
Đối với du khách, việc trải nghiệm tàu cao tốc Shinkansen không đơn thuần là di chuyển mà còn là cơ hội cảm nhận phong cách phục vụ chỉn chu, văn hóa đúng giờ và chuẩn mực vận hành đặc trưng của Nhật Bản. Đây cũng là yếu tố khiến Shinkansen trở thành phương tiện được ưu tiên hàng đầu trong các hành trình du lịch xuyên suốt đất nước mặt trời mọc.
1.2. Giá vé tàu Shinkansen tại Nhật Bản
Giá vé tàu cao tốc Shinkansen không cố định một mức duy nhất mà được cấu thành từ nhiều loại phí khác nhau. Tùy theo quãng đường di chuyển, loại tàu, hạng ghế và thời điểm đặt vé, chi phí có thể dao động đáng kể. Việc hiểu rõ từng thành phần giá vé giúp hành trình trở nên chủ động, tiết kiệm và đúng nhu cầu di chuyển thực tế.
Hệ thống giá vé của Shinkansen do Japan Railways Group quy định thống nhất trên toàn mạng lưới. Mỗi tấm vé thông thường sẽ bao gồm giá vé cơ bản và phụ phí tàu nhanh, chưa tính các khoản phát sinh như ghế hạng cao hay đặt chỗ trước.
1.2.1. Giá vé cơ bản (Josha Ryokin)
Giá vé cơ bản còn gọi là Josha Ryokin, là khoản chi phí bắt buộc để được phép di chuyển trên hệ thống đường sắt Nhật Bản, bao gồm cả tàu Shinkansen. Mức phí này được tính dựa trên khoảng cách di chuyển, không phụ thuộc vào loại tàu cao tốc hay hạng ghế.
Khoảng cách càng xa, giá vé cơ bản càng tăng theo từng mốc quy định rõ ràng. Ví dụ, tuyến ngắn dưới 100 km sẽ có mức phí thấp hơn rất nhiều so với các tuyến dài trên 500 km. Đây là phần chi phí nền tảng và luôn xuất hiện trong mọi loại vé Shinkansen.
Trong thực tế, khi di chuyển giữa các đô thị lớn như Tokyo và Osaka, giá vé cơ bản chiếm khoảng một nửa tổng chi phí chuyến đi. Phần còn lại nằm ở phụ phí tàu tốc hành và các dịch vụ bổ sung khác.
Điểm đặc biệt của Josha Ryokin là được áp dụng đồng nhất trên toàn quốc. Dù chọn tàu Shinkansen hay tàu thường, phần giá vé này vẫn giữ nguyên theo quãng đường, giúp cấu trúc giá minh bạch và dễ kiểm soát ngân sách hành trình.
1.2.2. Giá vé tuyến tàu giới hạn (Tokkyu Ryokin)
Bên cạnh giá vé cơ bản, hành khách sử dụng tàu cao tốc Shinkansen bắt buộc phải thanh toán thêm Tokkyu Ryokin, tức phụ phí tàu tốc hành giới hạn. Đây chính là khoản chi phí phản ánh giá trị cốt lõi của Shinkansen, bao gồm tốc độ cao, thời gian chính xác và độ an toàn vượt trội.
Mức Tokkyu Ryokin phụ thuộc vào từng tuyến tàu và loại Shinkansen được khai thác. Các dòng tàu nhanh nhất như Nozomi hoặc Mizuho thường có phụ phí cao hơn so với các dòng dừng nhiều ga như Hikari hay Kodama. Điều này phản ánh sự chênh lệch về thời gian di chuyển và tần suất dừng đỗ.
Ví dụ, trên trục giao thông nhộn nhịp Tokyo – Osaka, Tokkyu Ryokin có thể chiếm khoảng 40–50% tổng giá vé. Nhờ phụ phí này, hành khách được hưởng trọn trải nghiệm di chuyển liên tục, ít điểm dừng, tiết kiệm đáng kể thời gian so với tàu thường.
Ngoài ra, Tokkyu Ryokin cũng thay đổi nhẹ theo mùa cao điểm du lịch, số lượng chuyến trong ngày và thời điểm đặt vé. Vào các giai đoạn lễ, tết hoặc mùa hoa anh đào, phụ phí có thể tăng nhẹ do nhu cầu sử dụng tàu cao tốc Shinkansen tăng cao.
1.2.3. Giá ghế xe xanh (Gurin Ryokin)
Ngoài giá vé cơ bản và phụ phí tuyến tàu giới hạn, Shinkansen còn có Gurin Ryokin, tức phí ghế xe xanh dành cho những hành khách muốn trải nghiệm tiện nghi cao cấp. Ghế xe xanh thường rộng rãi, thiết kế sang trọng, có thêm nhiều khoảng để chân, ghế ngả sâu, và không gian riêng tư hơn so với ghế thường.
Chi phí Gurin Ryokin phụ thuộc vào quãng đường và loại tàu cao tốc. Trên các tuyến phổ biến như Tokyo – Kyoto hoặc Tokyo – Osaka, giá ghế xe xanh có thể cao hơn ghế thường từ 30–50%. Dù vậy, nhiều hành khách vẫn lựa chọn ghế này nhờ trải nghiệm thoải mái, không gian yên tĩnh và dịch vụ phục vụ tận nơi, đặc biệt trên các chuyến dài.
Đây cũng là lựa chọn lý tưởng cho những người đi công tác hoặc du lịch cần làm việc trên tàu, bởi không gian rộng và ít tiếng ồn giúp tối ưu hóa trải nghiệm di chuyển.
1.2.4. Phí đặt chỗ
Shinkansen áp dụng phí đặt chỗ bắt buộc nếu muốn chắc chắn có chỗ ngồi trong các khung giờ cao điểm hoặc chuyến tàu đông khách. Mỗi vé đặt chỗ sẽ kèm số ghế cụ thể, giúp giảm tình trạng chen lấn và đảm bảo hành trình đúng giờ.
Phí đặt chỗ có mức cố định, thay đổi tùy thuộc vào loại ghế (ghế thường hay ghế xe xanh). Thông thường, phí này chiếm một phần nhỏ trong tổng giá vé, nhưng lại mang lại sự yên tâm tối đa cho hành khách, đặc biệt trong các mùa cao điểm như lễ, Tết hay mùa hoa anh đào.
Việc đặt chỗ trước cũng giúp tối ưu lịch trình di chuyển, tránh phải thay đổi chuyến hoặc chờ đợi tàu tiếp theo. Các ga lớn của Shinkansen đều có quầy hỗ trợ đặt chỗ trực tiếp hoặc qua hệ thống máy bán vé tự động, rất tiện lợi cho cả khách nội địa lẫn quốc tế.
1.2.5. Phí tàu đêm
Một số tuyến Shinkansen đặc biệt hoặc kết hợp với dịch vụ tàu đêm sẽ áp dụng phí tàu đêm, dành cho những chuyến đi kéo dài qua nửa đêm. Phí này phản ánh chi phí vận hành bổ sung, bao gồm chiếu sáng, điều hòa, an ninh và dịch vụ tiện ích 24/24 trên tàu.
Mức phí tàu đêm thường cao hơn phí ghế thường hoặc ghế xe xanh ban ngày, nhưng đổi lại hành khách được trải nghiệm chuyến đi thư giãn, ngủ trên ghế hoặc khoang riêng, giúp tiết kiệm chi phí khách sạn và rút ngắn thời gian di chuyển giữa các thành phố.
Phí tàu đêm cũng linh hoạt theo mùa và loại tàu, vì vậy hành khách cần kiểm tra trước khi đặt vé để lựa chọn phương án tối ưu nhất cho lịch trình.
1.3. Các loại tàu cao tốc Shinkansen phổ biến tại Nhật Bản
Hệ thống Shinkansen hiện nay gồm nhiều loại tàu cao tốc, được phân biệt dựa trên tốc độ, số lượng ga dừng và tiện nghi trên tàu. Một số loại phổ biến bao gồm:
- Nozomi: Dòng tàu nhanh nhất trên tuyến Tokaido Shinkansen (Tokyo – Osaka). Chỉ dừng tại các thành phố lớn, rút ngắn thời gian di chuyển tối đa.
- Hikari: Chậm hơn Nozomi một chút nhưng vẫn nhanh, dừng tại nhiều ga hơn, thích hợp cho những hành trình kết hợp tham quan các thành phố trung gian.
- Kodama: Dừng tại tất cả các ga trên tuyến Tokaido Shinkansen, phục vụ nhu cầu di chuyển linh hoạt giữa các thị trấn và thành phố nhỏ.
- Mizuho: Phục vụ tuyến Sanyo và Kyushu Shinkansen, tốc độ cao, ít dừng, thích hợp cho các hành trình dài từ Osaka đến Kagoshima.
- Sakura: Dòng tàu tốc hành trên tuyến Kyushu, kết nối các thành phố lớn và trung gian, mang đến trải nghiệm nhanh chóng nhưng vẫn tiện nghi.
Mỗi loại tàu đều có thiết kế thân thiện với hành khách, không gian rộng rãi và hệ thống ghế đa dạng, từ ghế thường đến ghế xe xanh, đáp ứng nhu cầu khác nhau. Tốc độ khai thác trung bình của các loại tàu này từ 240 – 320 km/h, giúp rút ngắn đáng kể thời gian di chuyển so với các phương tiện khác.
1.4. Các loại ghế trên tàu Shinkansen
Shinkansen cung cấp đa dạng các loại ghế để hành khách lựa chọn, phù hợp với nhu cầu di chuyển, chi phí và trải nghiệm:
- Ghế thường (Ordinary Car): Phổ biến nhất, diện tích vừa phải, thoải mái cho các chuyến đi ngắn và trung bình. Ghế được sắp xếp 3+2, có khoảng để chân đủ rộng.
- Ghế xe xanh (Green Car): Tiện nghi cao cấp, không gian rộng, ghế ngả sâu, riêng tư, thích hợp cho chuyến đi dài hoặc công tác.
- Ghế đặc biệt/ghế hạng nhất (Gran Class): Dành cho những hành khách muốn trải nghiệm sang trọng nhất, bao gồm ghế bọc da, phục vụ đồ ăn, đồ uống và không gian cực kỳ yên tĩnh.
- Ghế linh hoạt (Reserved Seat & Non-reserved Seat): Hành khách có thể chọn đặt trước chỗ ngồi hoặc sử dụng ghế không đặt chỗ, linh hoạt cho lịch trình thay đổi.
Hệ thống ghế trên Shinkansen không chỉ đảm bảo tiện nghi mà còn tối ưu hóa trải nghiệm di chuyển: giảm rung lắc, không gian riêng tư, tích hợp ổ cắm điện, bàn làm việc nhỏ, giúp hành khách làm việc, nghỉ ngơi hoặc thưởng ngoạn phong cảnh suốt hành trình.
1.5. Các tuyến tàu cao tốc Shinkansen được khai thác hiện nay
Hệ thống Shinkansen hiện nay trải dài khắp Nhật Bản, kết nối các thành phố lớn, khu kinh tế và điểm du lịch nổi tiếng. Các tuyến chính đang khai thác gồm:
- Tokaido Shinkansen (Tokyo – Osaka): Đây là tuyến Shinkansen lâu đời nhất và đông khách nhất, kết nối thủ đô Tokyo với các trung tâm lớn như Nagoya, Kyoto và Osaka. Thời gian di chuyển nhanh nhất chỉ khoảng 2 giờ 30 phút với Nozomi.
- Sanyo Shinkansen (Osaka – Fukuoka): Kết nối Osaka với thành phố Fukuoka trên đảo Kyushu, phục vụ nhu cầu di chuyển liên tỉnh và du lịch. Các tàu Mizuho và Sakura thường được sử dụng trên tuyến này.
- Tohoku Shinkansen (Tokyo – Aomori): Tuyến bắc – nam dài nhất Nhật Bản, nối Tokyo với Aomori, đi qua các thành phố như Sendai, Morioka. Đây là tuyến quan trọng cho các chuyến đi đến vùng phía bắc và các khu nghỉ dưỡng núi tuyết.
- Hokkaido Shinkansen (Aomori – Hakodate): Mở rộng từ Tohoku, nối Aomori với Hakodate trên đảo Hokkaido, mang đến trải nghiệm di chuyển xuyên vùng cực bắc Nhật Bản.
- Kyushu Shinkansen (Fukuoka – Kagoshima): Phục vụ các thành phố chính trên đảo Kyushu, tốc độ cao, ít điểm dừng, thuận tiện cho du lịch và công tác.
Các tuyến Shinkansen đều được thiết kế tối ưu hóa thời gian di chuyển, tần suất chạy tàu đều đặn và đảm bảo an toàn cao. Mạng lưới này giúp hành khách dễ dàng kết nối giữa các trung tâm kinh tế, văn hóa và du lịch, đồng thời tận hưởng hành trình nhanh chóng và thoải mái.
2. Vì sao tàu Shinkansen được nhiều người yêu thích lựa chọn?
Không chỉ đơn thuần là phương tiện giao thông, Tàu cao tốc Shinkansen còn là biểu tượng cho chất lượng vận hành, chuẩn mực dịch vụ và tư duy công nghệ của Nhật Bản. Việc được đông đảo hành khách trong và ngoài nước tin tưởng lựa chọn đến từ ba yếu tố cốt lõi: độ êm ái, an toàn và phong cách phục vụ.
2.1. Di chuyển êm ái suốt chuyến
Một trong những điểm tạo nên khác biệt lớn nhất của Tàu cao tốc Shinkansen chính là khả năng vận hành cực kỳ êm ái ngay cả khi đạt vận tốc trên 300km mỗi giờ. Hệ thống ray được thiết kế riêng biệt, kết hợp với công nghệ giảm chấn hiện đại giúp triệt tiêu rung lắc trong suốt hành trình.
Phần đầu tàu mang thiết kế khí động học giúp giảm lực cản không khí và hạn chế tiếng ồn khi băng qua các khu đô thị. Nhờ đó, hành khách gần như không cảm nhận được sự thay đổi tốc độ. Việc đọc sách, làm việc, nghỉ ngơi hay sử dụng thiết bị điện tử đều diễn ra thuận lợi suốt chuyến đi.
Không gian bên trong toa tàu được tối ưu hóa về ánh sáng, độ ồn và độ ổn định nhiệt độ. Đây là lý do vì sao nhiều chuyên gia, kỹ sư và doanh nhân ưu tiên lựa chọn Shinkansen thay vì máy bay cho các chặng nội địa.
2.2. Tính an toàn cao
Tàu cao tốc Shinkansen được đánh giá là một trong những hệ thống giao thông an toàn bậc nhất thế giới. Kể từ khi chính thức vận hành vào năm 1964, Shinkansen chưa từng ghi nhận tai nạn nghiêm trọng do lỗi kỹ thuật trong quá trình khai thác thương mại.
Hệ thống được quản lý bởi Japan Railways Group với tiêu chuẩn an toàn cực kỳ nghiêm ngặt. Mỗi đoàn tàu đều được giám sát liên tục bằng hệ thống điều khiển tự động, cảm biến tốc độ, cảm biến thời tiết và đặc biệt là công nghệ phát hiện động đất theo thời gian thực.
Khi xuất hiện rung chấn bất thường, tàu sẽ lập tức kích hoạt chế độ phanh khẩn cấp tự động. Cấu trúc đường ray cũng được gia cố theo tiêu chuẩn chống động đất, giảm thiểu rủi ro trong điều kiện tự nhiên khắc nghiệt. Đây chính là nền tảng giúp Shinkansen duy trì độ tin cậy tuyệt đối suốt nhiều thập kỷ.
2.3. Cung cách phục vụ chuyên nghiệp
Không chỉ nổi bật về kỹ thuật vận hành, Tàu cao tốc Shinkansen còn ghi điểm nhờ phong cách phục vụ mang đậm tinh thần Nhật Bản. Từ quy trình đón khách, hướng dẫn lên tàu, kiểm soát an ninh cho đến phục vụ trên toa đều được chuẩn hóa chặt chẽ.
Nhân viên tàu luôn đảm bảo tác phong chỉnh tề, thái độ nhẹ nhàng, xử lý tình huống nhanh chóng và chính xác. Các thao tác vệ sinh toa tàu tại ga trung chuyển được thực hiện trong thời gian cực ngắn nhưng vẫn đạt độ sạch gần như tuyệt đối, tạo ấn tượng mạnh với hành khách quốc tế.
Dịch vụ trên tàu cũng rất đầy đủ, từ đồ ăn, thức uống, đến hỗ trợ hành lý, hỗ trợ người cao tuổi và khách có nhu cầu đặc biệt. Sự chỉn chu trong từng chi tiết nhỏ chính là yếu tố giúp trải nghiệm trên Shinkansen luôn được đánh giá ở mức cao nhất.
3. Cách mua vé tàu Shinkansen
Việc mua vé Tàu cao tốc Shinkansen tại Nhật Bản được đánh giá là khá linh hoạt, phù hợp cho cả khách đi lẻ, nhóm nhỏ lẫn khách công tác. Hành khách có thể lựa chọn hình thức mua vé trực tuyến, mua trực tiếp tại nhà ga hoặc sử dụng thẻ JR Pass để tối ưu chi phí.
3.1. Mua vé tàu Shinkansen trực tuyến
Mua vé trực tuyến là hình thức ngày càng phổ biến nhờ tính chủ động và tiết kiệm thời gian. Vé có thể được đặt trước thông qua các hệ thống bán vé chính thức của ngành đường sắt Nhật Bản hoặc các nền tảng phân phối vé quốc tế.
Khi đặt vé online, hành khách được lựa chọn tuyến tàu, khung giờ, loại ghế và vị trí chỗ ngồi mong muốn. Sau khi hoàn tất thanh toán, vé điện tử sẽ được gửi qua email hoặc dưới dạng mã QR. Khi đến ga, chỉ cần quét mã tại cổng soát vé hoặc đổi vé giấy tại quầy tự động.
Hình thức này đặc biệt phù hợp trong mùa cao điểm như mùa hoa anh đào, lễ hội hè hay mùa lá đỏ, khi lưu lượng hành khách tăng mạnh và vé dễ hết sớm.
3.2. Mua vé tàu Shinkansen tại ga JR
Mua vé trực tiếp tại ga vẫn là lựa chọn quen thuộc với phần lớn hành khách. Tại các nhà ga lớn đều có quầy bán vé hoặc máy bán vé tự động hỗ trợ nhiều ngôn ngữ, thao tác đơn giản và nhanh chóng.
Quy trình mua vé diễn ra theo các bước cơ bản: chọn tuyến tàu, chọn loại ghế, chọn thời gian khởi hành và thanh toán. Sau khi hoàn tất, vé sẽ được in ngay tại quầy hoặc máy tự động. Hình thức này phù hợp với những hành trình linh hoạt, chưa chốt lịch trước.
Tuy nhiên, trong các khung giờ cao điểm sáng sớm, chiều tối hoặc ngày cuối tuần, việc xếp hàng mua vé có thể mất nhiều thời gian. Vì vậy, việc đến ga sớm hơn giờ khởi hành dự kiến là yếu tố quan trọng để đảm bảo không lỡ chuyến.
3.3. Sử dụng thẻ JR Pass (Japan Rail Pass)
JR Pass là loại thẻ đi tàu không giới hạn dành cho khách quốc tế, cho phép sử dụng hầu hết các tuyến thuộc hệ thống Japan Railways Group trong thời gian cố định như 7 ngày, 14 ngày hoặc 21 ngày.
Khi sở hữu JR Pass, hành khách có thể đi Tàu cao tốc Shinkansen trên đa số các tuyến mà không cần mua vé lẻ từng chặng, ngoại trừ một số tàu cao cấp như Nozomi và Mizuho. Thẻ giúp tiết kiệm chi phí đáng kể đối với những hành trình di chuyển dài ngày, liên tỉnh.
JR Pass thường được đặt mua trước từ quốc gia xuất phát. Khi đến Nhật Bản, hành khách thực hiện đổi thẻ tại các quầy JR Pass ở sân bay hoặc nhà ga lớn để bắt đầu sử dụng. Sau đó, chỉ cần xuất trình thẻ tại cổng kiểm soát hoặc quầy nhân viên khi lên tàu.
4. Du lịch Nhật Bản trải nghiệm tàu cao tốc Shinkansen cùng VTourist
Trải nghiệm Tàu cao tốc Shinkansen không chỉ là hoạt động di chuyển đơn thuần mà còn là một phần không thể thiếu trong hành trình khám phá Nhật Bản hiện đại. Việc ngồi trên đoàn tàu siêu tốc băng qua những đô thị sầm uất, vùng nông thôn yên bình và các dãy núi hùng vĩ mang đến góc nhìn chân thực về nhịp sống và hạ tầng giao thông hàng đầu thế giới của xứ sở hoa anh đào.
Trong các chương trình tour Nhật Bản trọn gói, trải nghiệm Shinkansen giúp rút ngắn thời gian di chuyển, tối ưu lịch trình tham quan và đảm bảo sức khỏe cho suốt hành trình dài. VTourist hiện đang xây dựng các tuyến tour Nhật Bản kết hợp di chuyển bằng Shinkansen, giúp hành trình trở nên liền mạch, đúng giờ và thoải mái. Việc được sắp xếp sẵn vé tàu cao tốc theo lộ trình tour cũng giúp hạn chế rủi ro cháy vé vào mùa cao điểm, đồng thời đảm bảo trải nghiệm di chuyển đạt tiêu chuẩn cao nhất.
